Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός είναι μια μεγάλη προσωπικότητα με διαχρονική αξία και σπουδαιότητα. Έχουν γραφή πάρα πολλά κείμενα γι’ αυτόν, αλλά ακόμη παραμένει ανεξάντλητος.
Η μνήμη του τιμάται την 24η Αυγούστου, διότι τότε μαρτύρησε στην Βόρειο
Ήπειρο, αλλά ακριβώς επειδή η προσωπικότητά του είναι διαχρονική, γι’
αυτό και πάντοτε μπορούμε να κάνουμε λόγο για την ιερά αυτή μορφή.
Άλλωστε, εδώ στην Ρούμελη, όπου γεννήθηκε, μεγάλωσε, δίδαξε σε Σχολεία και αργότερα περιόδευσε, παραμένει ισχυρά η μνήμη του.
Θα ήθελα στην συνέχεια να παρουσιάσω μερικές σκέψεις γύρω από το παιδευτικό έργο του αγίου Κοσμά.
1. Έχω μελετήσει πολλές βιογραφίες που αναφέρονται στον άγιο Κοσμά, και
σχεδόν όλη την βιβλιογραφία. Και έχω παρατηρήσει ότι πολλές από αυτές
αναφέρονται στο ότι ο άγιος Κοσμάς ήταν ένας εκπρόσωπος του διαφωτισμού.
Τον ονομάζουν διαφωτιστή.