Σε παλαιό κώδικα της βιβλιοθήκης της Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας, αναφέρεται
το περιστατικό περί της συνδέσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου με το αγιώνυμο
Όρος του Άθωνος.
Όταν οι Απόστολοι έβαλαν κλήρους, για να ορισθεί ο τόπος όπου θα
πήγαινε ο καθένας να κηρύξει το Ευαγγέλιο, τότε ζήτησε και η Παναγία να
κηρύξει και κείνη κάπου, για να μη μείνει αμέτοχη στο θείο έργο της
εξαπλώσεως της χριστιανικής πίστεως. Της έπεσε ο κλήρος να πάει στην
Ιβηρία, δηλαδή στη σημερινή Γεωργία, ανατολικά του Ευξείνου Πόντου.
Ετοιμαζόταν να ξεκινήσει, οπότε παρουσιάζεται ο Αρχάγγελος
Γαβριήλ και της λέει: «Θεοτόκε Παρθένε, ο Ιησούς Χριστός ο εκ σου
γεννηθείς, σου γνωρίζει ότι ο τόπος που σου κληρώθηκε δεν είναι η
Ιβηρία, αλλά η χερσόνησος της Μακεδονίας, που λέγεται Όρος Άθω, η οποία
θα φωτιστεί από το πρόσωπό Σου».
Όταν η Θεοτόκος έφτασε στον Άθωνα, κραυγή, σύγχυση και μεγάλη βοή
έγινε από όλα τα είδωλα του Άθωνα, και ακούονταν τα εξής:
