Εις το παρόν κεφάλαιον θα αποπειραθώ να εκθέσω κατά το δυνατόν
συντομώτερον τας πλέον ουσιώδεις απόψεις περί της προσευχής του Ιησού,
της μεγάλης αυτής ασκήσεως της καρδίας, ως και την πλέον υγιαίνουσαν
περί της ασκήσεως ταύτης διαδασκαλίαν την οποία συνήντησα εν Αγίω Όρει.
Επί πολλά έτη οι μοναχοί προφέρουν την προσευχήν αυτήν δια του στόματος,
μη αναζητούντες τεχνητούς τρόπους ενώσεως του νου μετά της καρδίας. Η
προσοχή αυτών συγκεντρούται εις την συμμόρφωσιν της καθ’ ημέραν ζωής
αυτών προς τας εντολάς του Χριστού.
Η αιωνόβιος πείρα της ασκήσεως ταύτης έδειξεν ότι ο
νους ενούται ετά της καρδίας δια της ενεργείας του Θεού, όταν ο μοναχός
διέλθη την σταθεράν πείραν της υπακοής και της εγκρατείας, όταν ο νους
αυτού, η καρδία και αυτό το σώμα του «παλαιού ανθρώπου» ελευθερωθούν
επαρκώς εκ της εξουσίας της αμαρτίας. Εν τούτοις και κατά το παρελθόν
και κατά τον παρόντα καιρόν οι Πατέρες ενίοτε επιτρέπουν να προσφεύγωμεν
εις την τεχνητήν μέθοδον εισαγωγής του νου εις την καρδίαν. Προς τούτο ο
μοναχός, δίδων κατάλληλον θέσιν εις το σώμα και κλίνων την κεφαλήν προς
το στήθος, νοερώς προφέρει την προσευχήν εισπνέων ησύχως τον αέρα μετά
των λέξεων: «Κύριε, Ιησού Χριστέ, (Υιέ του Θεού)» και έπειτα εκπνέων
τελειώνει την προσευχήν: «ελέησον με (τον αμαρτωλόν)».
