Ἁγίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου: Περί ἐξυπνάδας καί πονηρίας
Όταν ο άνθρωπος δεν τροχίζη το μυαλό με
το Θείο, αλλά το τροχίζη με την πονηριά, παραδίνει τον εαυτό του στον
διάβολο. Καλύτερα να το είχε χάσει το μυαλό, για να έχη ελαφρυντικά την
ημέρα της Κρίσεως.
– Γέροντα, διαφέρει η απλότητα από την πονηριά;
– Ναι, όσο η αλεπού από το τσακάλι. Το τσακάλι, αν δη κάτι και το
θέλη, με λεβεντιά θα πάη να το πάρη. Ενώ η αλεπού θα κάνη πονηριές και
μετά θα πάη να το πάρη.
– Μπορεί, Γέροντα, να θεωρή κανείς την πονηριά για εξυπνάδα;
– Ναι, μπορεί, αλλά, αν εξετάζη τον εαυτό του, θα καταλάβη τι είναι
πονηριά και τι εξυπνάδα. Έχει τον πίνακα αναγνωρίσεως. Ποια είναι τα
χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος; αγάπη, χαρά, ειρήνη κ.λπ. * Έχει
συγγένεια μ’ αυτά; Αν δεν συγγενεύη μ’ αυτά, θα έχη κάτι το σατανικό, θα
έχη γνωρίσματα του ταγκαλακιού.
Έξυπνος είναι ο εξαγνισμένος άνθρωπος, ο καθαρισμένος από τα πάθη.
Αυτός που έχει αγιάσει και το μυαλό του, αυτός είναι ο πραγματικά
έξυπνος. Άμα δεν αγιασθή το μυαλό, η εξυπνάδα δεν ωφελεί σε τίποτε.