Μετά την διευκρίνηση των περί της κοινής τιμής και μνήμης των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης ας δούμε τώρα τα βασικά στοιχεία της προσφοράς της Αγίας Ελένης που την καταξίωσαν στην συνείδηση της Εκκλησίας, ώστε να τιμάται ως αγία και ισαπόστολος.
Μελετώντας κανείς τα κείμενα των ιστορικών πηγών αλλά και την υμνογραφία
της Εκκλησίας διαπιστώνει ότι το πρώτο στοιχείο που προβάλλει την αξία
της Αγίας Ελένης είναι η γέννηση τέτοιου βλαστήματος, η προσφορά στην
Εκκλησία και στον κόσμο του όντως Μεγάλου Κωνσταντίνου. Δεν πρόκειται
βέβαια εδώ να ασχοληθούμε με την αξιολόγηση του έργου του Μ.
Κωνσταντίνου ούτε να λάβουμε μέρος στον επιστημονικό διάλογο της
πλούσιας για το πρόσωπο και το έργο του βιβλιογραφίας, η οποία στην
συντριπτική της πλειοψηφία συμφωνεί εις το ότι με την διορατική
πολιτική του ικανότητα και την στρατηγική του μεγαλοφυΐα άλλαξε τον ρου
της παγκόσμιας ιστορίας, μεταφέροντας το κέντρο βάρους της κραταιάς
ρωμαϊκής αυτοκρατορίας από την λατινική Δύση, που δεν είχε πια
προοπτική, στην ελληνική Ανατολή, και καθιστώντας το μικρό αλλά φυσικά
οχυρό ελληνικό Βυζάντιο πρωτεύουσα της μοναδικής σε χρονική διάρκεια και
πολιτιστική καρποφορία «βυζαντινής» αυτοκρατορίας, με ενοποιά στοιχεία
την χριστιανική πίστη, της οποίας τον δυναμισμό με θεία επίνευση και
κατά θεία πρόνοια αντελήφθη και ενεκολπώθη, την ρωμαϊκή διοίκηση και την
ελληνική γλώσσα.