Ο
Άγιος Βασίλειος, γεννημένος το 330μ.Χ. στη Νεοκαισάρεια του Πόντου από
γονείς ευγενείς με δυνατό χριστιανικό φρόνημα, έμελλε να γίνει Μέγας
πνευματικός διδάσκαλος και κορυφαίος θεολόγος και Πατέρας της Εκκλησίας,
αφού η χριστιανική του ανατροφή και η πνευματική του πορεία τον
οδήγησαν στην Θεία θεωρεία του Αγίου Ευαγγελίου, και στην αυστηρή
ασκητική ζωή, παράλληλα με το ποιμαντικό, παιδαγωγικό και φιλανθρωπικό
του έργο.
Ο
πατέρας του Βασίλειος ήταν καθηγητής ρητορικής στη Νεοκαισάρεια και η
μητέρα του Εμμέλεια απόγονος οικογένειας Ρωμαίων αξιωματούχων. Στην
οικογένεια εκτός από το Βασίλειο υπήρχαν άλλα οκτώ παιδιά. Μεταξύ αυτών,
ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης, ο Όσιος Ναυκράτιος ασκητής και θαυματουργός,
η Οσία Μακρίνα και ο Άγιος Πέτρος, Επίσκοπος Σεβαστείας.
Τα
πρώτα γράμματα, τού τα δίδαξε ο πατέρας του. Συνέχισε τις σπουδές του
στην Καισαρεία της Καππαδοκίας, στην Κωνσταντινούπολη και στην Αθήνα.
Εκεί σπούδασε γεωμετρία, αστρονομία, φιλοσοφία, ιατρική, ρητορική και
γραμματική. Οι σπουδές του διήρκησαν τεσσεράμισι χρόνια. Η ασκητική του
ζωή ξεκίνησε ήδη από τα χρόνια όπου φοιτούσε στην Αθήνα. Ο σοφός
δάσκαλος του Εύβουλος εντυπωσιασμένος από την αυστηρή νηστεία, του
Άγίου, και μετά την παραίνεση του, λέγεται ότι έγινε Χριστιανός.
Συμφοιτητές
του ήταν και δύο νέοι που έμελλε να διαδραματίσουν σπουδαίο ρόλο στην
ιστορία. Ο ένας, φωτεινό ο Άγιος και Μέγας Πατέρας της Εκκλησίας ο
Θεολόγος Γρηγόριος και ο άλλος μελανό στον αντίποδα, προδότης του Ιησού,
ειδωλολάτρης και διώκτης των Χριστιανών, ο Ιουλιανός ο Παραβάτης.