Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης
ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΖΗΣΗ
Πρωτοπρεσβυτέρου Καθηγητού Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Α'. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΔΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ
ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ;
1. Έληξε για την έρευνα η παλαιά προβληματικήΗ
συζήτηση για το αν υπάρχουν δυτικές, ρωμαιοκαθολικές κυρίως, επιδράσεις
στα συγγράμματα και στη διδασκαλία του Αγίου Νικοδήμου απασχολεί τους
ερευνητάς εδώ και ένα αιώνα περίπου. Στο κέντρο αυτής της προβληματικής
βρίσκονται βασικά δύο συγγράμματα του Αγίου, τα «Πνευματικά Γυμνάσματα»
και ο «Αόρατος Πόλεμος»1. Όταν αποκαλύφθηκε ότι υπάρχουν στην Δύση όμοια
έργα με τον ίδιο τίτλο και το ίδιο ακριβώς περιεχόμενο, από την
σύγκριση δε που έγινε προέκυψε ότι τα έργα του Αγίου αποτελούν κατά
μεγάλο μέρος επί λέξει μετάφραση των δυτικών, τότε θα λέγαμε ότι οι
Νικοδημόφιλοι ερευνηταί βρέθηκαν στριμωγμένοι στη γωνιά, γιατί δεν
μπορούσαν να παραβλέψουν όσα η σύγκριση οφθαλμοφανώς παρουσιάζει και να
αρνηθούν το γεγονός. Πολύ περισσότερο μάλιστα καθ' όσον ήδη επί της
εποχής του Αγίου είχε εκτοξευθή εναντίον του η ίδια κατηγορία, στα
πλαίσια της αντιπαλότητος που είχε δημιουργήσει, η Κολλυβαδική έρις, από
τον αντικολλυβά λόγιο Θεοδώρητο, ο οποίος είχε πικράνει πολύ τον Άγιο,
ιδιαίτερα με την νόθευση των ερμηνευτικών σημειώσεων και σχολίων του
«Πηδαλίου».