Και τώρα, αγαπητοί μου, ερχόμεθα εις την συνέχεια του περασμένου
θέματός μας, σ’ ένα ακόμα βαθύτερο νόημα του μυστηρίου του Σταυρού. Αν
λάβετε δε υπόψιν ότι το βάθος της θεολογίας του Σταυρού είναι
ανεξάντλητον, ουδέποτε θα εξαντληθεί εις τους αιώνας, όσο και αν οι
αιώνες βαθαίνουν μέσα εις το μυστήριο αυτό. Φυσικά εδώ δεν γίνεται καμία
άλλη απόπειρα, παρά μία προσπάθεια ενός γενικού σκαριφήματος, μιας
στοιχειώδους αντιλήψεως του μυστηρίου της θεολογίας του Σταυρού. Και
σήμερα θα είναι ειδικά ως προς τον Σταυρόν το τελευταίο μα θέμα, διότι
πρώτα ο Θεός, από την ερχόμενη Κυριακή θα εισέλθομε σε ένα άλλο
κεφάλαιον, εις την ταφήν του Κυρίου και την εις Άδου κάθοδον του Κυρίου.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς γράφει τα εξής: «ὁ τοῦ Χριστοῦ σταυρός
προανεκηρύτετο καί προανετυπούτο μυστικῶς εἰς γενεών ἀρχαίων καί οὐδείς
ποτέ κατηλλάγη τῷ Θεῷ χωρίς τῆς τοῦ σταυροῦ δυνάμεως. Καί ὥσπερ μήπω
ὄντος τοῦ ἀνθρώπου τῆς ἀμαρτίας τοῦ υἱοῦ τῆς ἀνομίας, τοῦ Ἀντιχρίστου,
λέγω, ὁ ἠγαπημένος τῷ Χριστῶ φησί Θεολόγος· καί νῦν ἀγαπητοί ὁ
Ἀντίχριστος ἐστίν, οὕτω καί ὁ σταυρός ἵνα τοῖς προγενεστέροις καί πρό
τοῦ τελεστῆναι. Ὁ γάρ μέγας Παῦλος σαφέστερον ἡμᾶς διδάσκων, ὅτι μήπω
παραγενόμενος ἐν ἡμῖν ἐστίν ὁ Ἀντίχριστος φησίν ὅτι τό μυστήριον αὐτοῦ
ἐνεργεῖται ἐν ἡμῖν. Οὕτω δή καί ὁ τοῦ Χριστοῦ σταυρός μήπω γεγονός ἐν
τοῖς προπάτορσιν ἦν· το γάρ μυστήριον αὐτοῦ ἐνηργεῖτο ἐν αὐτοῖς».
Είναι πραγματικά εξαιρετικώς σπουδαία αυτά τα οποία μας λέγει ο μεγάλος
αυτός ομολογητής του 14ου αιώνος. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς.
Λέγει ότι το μυστήριον του Σταυρού του Χριστού προανεκηρύσσετο και
προετυπούτο κατά έναν τρόπον μυστικόν ήδη από τις προ Χριστού γενεές,
τις αρχαίες γενεές και τις προ νόμου και τις μετά νόμον. Δηλαδή και προ
του Μωυσέως και μετά τον Μωυσέα, αλλά και προ του Αβραάμ. Αναφέρεται
τόσο πίσω, όσο φθάνοντες εις τον Αδάμ και την Εύα, όπως θα δούμε στη
συνέχεια του θέματός μας.