ΤΑ ΑΣΚΗΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ
Δ΄. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥΣ ΠΟΙΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΙΜΝΙΟ
Ὁ προσωπικός κανόνας τοῦ ἐνορίτη
Ὁ μοναχός ὀφείλει νά προσεύχεται ἀδιάλειπτα. Ἔχει ὅμως καί κάποια ἰδιαίτερη ὥρα πού τήν ἀφιερώνει στήν ἐκπλήρωση τοῦ προσωπικοῦ του κανόνα μέσα στό «κελλί» του.
Κάθε ἐνορίτης, κατά μίμηση τοῦ μοναχοῦ, εἶναι πολύ βοηθητικό νά ἔχει τόν προσωπικό του κανόνα, πού θά τόν ἐκπληρώνει μία ὁρισμένη ὥρα, τό πρωί ἤ τό βράδυ. Ὁ κανόναςπεριλαμβάνει ὁρισμένο ἀριθμό μετανοιῶν (γονυκλισιῶν) εἴτε ἐδαφιαίων εἴτε μικρῶν καθώς καί ὁρισμένο ἀριθμό κομβοσχοινιῶν ἤ ὁρισμένο χρονικό διάστημα (λ.χ. μισή ὥρα) γιά τήν καλλιέργεια τῆς μονολόγιστης ἐπίκλησης τοῦ Θείου Ὀνόματος: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησόν με». Ὁ κανόνας ἐπίσης περιλαμβάνει περισυλλογή-αὐτοεξέταση καί πνευματική μελέτη. Ἡ ποσότητα καί τό εἶδος τῶν προσωπικῶν ἀσκήσεων θά πρέπει νά καθορίζεται ἀπό τόν Πνευματικό του ὁδηγό. Ἡ προσωπική ἄσκηση μέσῳ τοῦ κανόνος εἶναι μία μικρή καθημερινή θυσία γιά τόν Κύριο πού δίνει πολλή Θεία Χάρηστόν πιστό. «Ὅποιος δέν ἔχει διάθεση», παρατηροῦσε ὁ διακριτικώτατος Γέροντας Πορφύριος, «νά κάνει θυσίες γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, ὁ ἴδιος ἀποκλείει τόν ἑαυτό του ἀπ’ τήν Χάρη»19.
Παραθέτουμε μερικές πρακτικές συμβουλές γιά τήν εὐχή ἀπό τόν Γέροντα Ἐφραίμ τόν Κατουνακιώτη:
«Εὔχομαι ἡ Παναγία μας πάντοτε νὰ σᾶς σκεπάζῃ. Νὰ βιάζετε τὸν ἑαυτόν σας. Νὰ κάθεσθε ἔστω τώρα στὴν ἀρχή, ἕνα τέταρτο τῆς ὥρας, καὶ κατόπιν νὰ τὸ αὐξήσετε σὲ μισὴ ὥρα, κοκ.. Νὰ κάθεσθε σὲ ἕνα κάθισμα, καὶ νὰ λέτε τὴν εὐχή: «Κύριε ἸησοῦΧριστὲ ἐλέησόν με». Νὰ τὴν λέτε μία – μία λέξι, κατανοητά, καταληπτά. Νὰ μὴ προχωρῆτε στὴν δεύτερη λέξι, ἂν δὲν καταλάβετε τὴν πρώτην. Νὰ τονίζετε περισσότερον τὸ τελευταῖο, δηλαδὴ τὸ «ἐλέησόν με». Θὰ σᾶς ἔρθη τώρα στὴν ἀρχὴ ὕπνος καὶ ῥᾳθυμία καὶ μετεωρισμὸς καὶ ἀμέλεια, ἀλλὰ ἐσεῖς γρήγορα νὰ συνέρχεσθε. Ὅταν λέτε τὴν εὐχήν, νὰ θεωρῆτε τὸν ἑαυτόν σας τώρα στὴν ἀρχήν, ὅτι εἶσθε στὴν κόλαση, καὶ νὰ φωνάζετε κλαίοντας ζητώντας τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Μακρυὰ ἀπὸ τὴν ἀπόγνωσιν, ἀπὸ τὴν ἀπελπισίαν, καὶ τὰ ὅμοια τούτων. Ὅσον σᾶς εἶναι δυνατὸν βιάσατε τὸν ἑαυτόν σας στὰ δάκρυα. Μὴ φοβηθῆτε, ὅταν ἀκούσετε κρότους – κτύπους. Αὐτὸ τὸ σύστημα, αὐτὴν τὴν τάξιν θὰ τὴν κάνετε τρὶς φορὲς τὴν ἡμέρα. Πρωὶ – μεσημέρι – βράδυ. Ἐὰν δὲν μπορεῖτε τρὶς φορές, τουλάχιστον δυὸ φορὲς πρωὶ καὶ βράδυ, ἢ ἔστω μόνον τὸ βράδυ. Κατὰ τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς, νὰ μὴ δέχεσθε οὔτε φαντασία οὔτε μορφή, οὔτε εἰκόνα τῆς Παναγίας καὶ τοῦ Χριστοῦ, ἢ ἄλλου τινος Ἁγίου, οὔτε καὶ τὶς λέξεις τῆς εὐχῆς νὰ βλέπετε νοερῶς»20.
Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο:«Τά ἀσκητικά τῆς Ἐνορίας» (Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου)
«Εὔχομαι ἡ Παναγία μας πάντοτε νὰ σᾶς σκεπάζῃ. Νὰ βιάζετε τὸν ἑαυτόν σας. Νὰ κάθεσθε ἔστω τώρα στὴν ἀρχή, ἕνα τέταρτο τῆς ὥρας, καὶ κατόπιν νὰ τὸ αὐξήσετε σὲ μισὴ ὥρα, κοκ.. Νὰ κάθεσθε σὲ ἕνα κάθισμα, καὶ νὰ λέτε τὴν εὐχή: «Κύριε ἸησοῦΧριστὲ ἐλέησόν με». Νὰ τὴν λέτε μία – μία λέξι, κατανοητά, καταληπτά. Νὰ μὴ προχωρῆτε στὴν δεύτερη λέξι, ἂν δὲν καταλάβετε τὴν πρώτην. Νὰ τονίζετε περισσότερον τὸ τελευταῖο, δηλαδὴ τὸ «ἐλέησόν με». Θὰ σᾶς ἔρθη τώρα στὴν ἀρχὴ ὕπνος καὶ ῥᾳθυμία καὶ μετεωρισμὸς καὶ ἀμέλεια, ἀλλὰ ἐσεῖς γρήγορα νὰ συνέρχεσθε. Ὅταν λέτε τὴν εὐχήν, νὰ θεωρῆτε τὸν ἑαυτόν σας τώρα στὴν ἀρχήν, ὅτι εἶσθε στὴν κόλαση, καὶ νὰ φωνάζετε κλαίοντας ζητώντας τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Μακρυὰ ἀπὸ τὴν ἀπόγνωσιν, ἀπὸ τὴν ἀπελπισίαν, καὶ τὰ ὅμοια τούτων. Ὅσον σᾶς εἶναι δυνατὸν βιάσατε τὸν ἑαυτόν σας στὰ δάκρυα. Μὴ φοβηθῆτε, ὅταν ἀκούσετε κρότους – κτύπους. Αὐτὸ τὸ σύστημα, αὐτὴν τὴν τάξιν θὰ τὴν κάνετε τρὶς φορὲς τὴν ἡμέρα. Πρωὶ – μεσημέρι – βράδυ. Ἐὰν δὲν μπορεῖτε τρὶς φορές, τουλάχιστον δυὸ φορὲς πρωὶ καὶ βράδυ, ἢ ἔστω μόνον τὸ βράδυ. Κατὰ τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς, νὰ μὴ δέχεσθε οὔτε φαντασία οὔτε μορφή, οὔτε εἰκόνα τῆς Παναγίας καὶ τοῦ Χριστοῦ, ἢ ἄλλου τινος Ἁγίου, οὔτε καὶ τὶς λέξεις τῆς εὐχῆς νὰ βλέπετε νοερῶς»20.
Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο:«Τά ἀσκητικά τῆς Ἐνορίας» (Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου)
19 Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι, Ζ΄ ἔκδοση, Ἱερά Μονή Χρυσοπηγῆς, Χανιά 2006, σελ. 355.
20 Γέροντος Ἐφραίμ τόν Κατουνακιώτη, Ἐπιστολὴ εἰς πνευματικά του τέκνα,http://oparadeisos.wordpress.com//2011/06/04/%E1.
