Ἀκοῦστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:α. Περί οὐσίας καί ἐνεργείας στόν Θεό
Συνεχίζουμε μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ τήν Πατερική Θεολογία τοῦ π. Ἰωάννου τοῦ
Ρωμανίδη καί τό θέμα σήμερα εἶναι γιά τήν διάκριση μεταξύ οὐσίας καί
ἐνέργειας στόν Θεό. Στόν Θεό πράγματι διακρίνουμε οὐσία καί ἐνέργεια. Ὁ
Θεός δηλαδή ἔχει οὐσία, ἔχει καί ἐνέργεια. Τά πράγματα αὐτά βέβαια δέν
εἶναι κάτι ξεχωριστό. «Ὅταν μιλᾶμε, λέει ὁ π. Ἰωάννης ὁ Ρωμανίδης, «στήν
Ὀρθόδοξη παράδοση γιά διάκριση μεταξύ οὐσίας καί ἐνεργείας στόν Θεό,
ἐννοοῦμε τήν φυσική ἐνέργεια τῆς οὐσίας, ἡ ὁποία διακρίνεται ἀπό τήν
οὐσία τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά ἡ φυσική ἐνέργεια τῆς οὐσίας τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι
κάτι τό διαφορετικό καί ξεχωριστό ἀπό τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ». Καί ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ εἶναι καί αὐτή Θεός. «Δέν εἶναι ἄλλο ἡ οὐσία καί ἄλλο ἡ ἐνέργεια τῆς οὐσίας». Ἡ ἐνέργεια, θά λέγαμε, ἐκπηγάζει ἐκ τῆς οὐσίας.
«Ὁρισμένοι δικοί μας θεολόγοι μιλᾶνε γιά τήν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ σάν νά
εἶναι κάτι διαφορετικό ἀπό τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ. Λένε δηλαδή ὅτι ἄλλο
εἶναι ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ καί ἄλλο εἶναι ἡ ἐνέργεια τῆς οὐσίας. Πράγματι
αὐτήν τήν ἐντύπωση μπορεῖ νά ἀποκομίσει κάποιος, ὅταν διαβάζει τούς
Πατέρες, ὅτι δηλαδή ἄλλο πράγμα εἶναι ἡ οὐσία καί ἄλλο ἡ ἐνέργεια τοῦ
Θεοῦ. Ὅμως ἐκφράζονται ἔτσι οἱ Πατέρες μόνο γιά νά τονίσουν τήν διάκριση
μεταξύ οὐσίας καί ἐνεργείας στόν Θεό. Ἐκεῖνο, ὅμως, πού αὐτοί οἱ
θεολόγοι», πού συγχέουν τά πράγματα, «δέν παρατηροῦν εἶναι ὅτι οἱ
Πατέρες λένε ὅτι ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ φυσική ἐνέργεια τῆς οὐσίας
τοῦ Θεοῦ, δηλαδή ὅτι εἶναι οὐσιώδης ἐνέργεια. Ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ ἔχει μία
φυσική ἐνέργεια, ἡ ὁποία ὀφείλεται στήν ὕπαρξη τῆς οὐσίας. Γι’ αὐτήν
τήν φυσική ἐνέργεια τῆς οὐσίας μιλᾶνε οἱ Πατέρες». Ὅταν λοιπόν λέμε
ὅτι ὁ Θεός εἶναι πανταχοῦ παρών, γιά νά τό ποῦμε μ’ ἕνα σχῆμα πού ἔχουμε
ὑπόψη μας, τί ἐννοοῦμε; Ὅτι ὁ Θεός εἶναι κατ’ ἐνέργεια πανταχοῦ παρών. Ἡ
ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ εἶναι πανταχοῦ παροῦσα. Καί ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι
πανταχοῦ παροῦσα ἀλλά -προσέξτε- δέν εἶναι μεθεκτή ἀπό ἐμᾶς, ὁπότε εἶναι
ὡσεί ἀποῦσα, σάν νά μήν ὑπάρχει. Ἀλλά ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ εἶναι
μεθεκτή, μποροῦμε νά μετέχουμε στήν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ. Ἑπομένως, ὅταν
λέμε ὅτι ὁ Θεός εἶναι πανταχοῦ παρών, ἐννοοῦμε ὅτι ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ
εἶναι πανταχοῦ παροῦσα.
